H Μελίνα της Ζωής & των Ονείρων.

 

ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

Στις 18/10/1920 γεννήθηκε ένα αλλιώτικο, ατίθασο κορίτσι που άκουγε στο όνομα Μελίνα Μερκούρη. Σε ένα χωματόδρομο του Κολωνακίου, στην οδό Τσακάλωφ 26 έμελλε να γεννηθεί και να μεγαλώσει αυτή η εμβληματική γυναίκα.

Ο παππούς της ο Σπύρος Μερκούρης , δήμαρχος της Αθήνας, έτρεφε μεγάλη αγάπη για την πολύτιμη εγγονή του. Στο σπίτι του οι πόρτες ήταν πάντα ανοιχτές και κάπως έτσι η Μελίνα έμαθε να συναναστρέφεται με κάθε λογής ανθρώπους, από τους πιο ισχυρούς μέχρι και τους πιο ταπεινούς^. Στοιχείο που θα την ακολουθούσε σε όλη της την ζωή.

Ίσως τελικά αυτό να ήταν και το πιο μεγάλο της ταλέντο. Είχε αυτό το απίστευτο επικοινωνιακό χάρισμα, την ικανότητά της να συνομιλεί και να συναναστρέφεται με τόσο αντιφατικά μεταξύ τους άτομα. Ένοιωθε οικεία και άνετα είτε βρισκόταν σε παλάτι είτε στις φτωχογειτονιές του Πειραιά. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι -ώριμη πια- εκπροσώπησε ως βουλευτής την πιο υποβαθμισμένη περιοχή του λιμανιού.

Ήταν πράγματι από τις χειρότερες μαθήτριες στο σχολείο και πέρναγε τις τάξεις με τα χίλια ζόρια. Το μάθημα για εκείνη ήταν πληκτικό και έτσι της ήταν αδύνατον να αφοσιωθεί σε αυτό. Προτιμούσε να ονειροπολεί. Ονειρευόταν πως μια μέρα θα γινόταν ηθοποιός, για αυτό μελετούσε θέατρο και ιστορία. Το να πειστεί όμως η οικογένεια της , που είχε και πολιτικές βάσεις, να ανέβει στο σανίδι , ήταν τρομερά δύσκολο.

Όλα αυτά μέχρι να εμφανιστεί ο από μηχανής θεός – Παναγής Χαροκόπος-  και να φέρει την ανατροπή. Ήταν Δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερος της, οικονομικά πανίσχυρος, καλλιεργημένος αλλά κυρίως απίστευτα ερωτευμένος μαζί της. Το πρώτο πράγμα που έθεσε ως προϋπόθεση για να τον  παντρευτεί ήταν να μπορεί να παίζει στο θέατρο. Εκείνος φυσικά όχι μόνο αποδέχτηκε τον όρο της αλλά την παρότρυνε να ζήσουν στο εξωτερικό όπου θα μπορούσε να κάνει καριέρα υψηλών προδιαγραφών.

Παντρευτήκαν κρυφά ενώ ο Δημήτρης Χορν την βοήθησε να μπει στην Δραματική σχολή του εθνικού θεάτρου, όπου εντάχθηκε το 1945. Εκεί ερμηνεύει τον πρώτο πρωταγωνιστικό της ρόλο στο έργο του Ευγενίου Ο’Νηλ «το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα». Ακολούθησαν βέβαια πολλές άλλες εμφανίσεις της στο θεατρικό σανίδι όπως «Λεωφορείο Ο Πόθος» , «Μακβεθ», «Κορυδαλλός» και άλλα.

  Στο κινηματογράφο την βλέπουμε πρώτη φορά το 1955 με την θρυλική ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη. Ωστόσο η ταινία που εκτόξευσε την φήμη της ήταν η «Ποτέ την Κυριακή» , που της χάρισε μάλιστα βραβείο ερμηνείας στο φεστιβάλ Καννών και μια υποψηφιότητα Όσκαρ.

Η Γεμάτη μπρίο ερμηνεία της στο τραγούδι του Μάνου Χατζηδάκη «Τα παιδιά του Πειραιά» φανέρωσε άλλη μια πλευρά των ταλέντων της.

Μετά την επιβολή της «Δημοκρατίας των Συνταγματαρχών», η Μελίνα Μερκούρη αυτοεξορίστηκε. Δεν έμεινε όμως άπραγη. Με το ταλέντο και την φήμη της πολέμησε σε ολόκληρο τον κόσμο ,ενημερώνοντας την κοινή γνώμη για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Ιστορικά έμεινε η δήλωσή της « Εγώ γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε Φασίστας και θα πεθάνει φασίστας».

 Μετά την μεταπολίτευση εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και ασχολήθηκε με την πολιτική μέσα από τις τάξεις του ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε υπουργός πολιτισμού και έφτιαξε ένα υπουργείο πιο λαμπρό από ποτέ. Όραμά της ήταν η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα από το βρετανικό μουσείο.

Η γυναίκα φλόγα, η προσωποποίηση του πάθους, αφοσιωμένη σε τέχνη και πολιτισμό, «Η τελευταία Ελληνίδα Θεά» , όπως την αποκαλούσαν, με τα εκφραστικά μάτια και την καθάρια λυρική φωνή της, «Η Μελίνα της Ζωής & των Ονείρων» , η δικιά μας Μελίνα , έφυγε πριν 30 χρόνια όχι ως ηττημένη από τον καρκίνο , αλλά ως Ελληνίδα νικήτρια.

Εξέπνευσε στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης , την Κυριακή 6 Μαρτίου το 1994, έχοντας στο πλευρό της , τον τελευταίο της σύζυγο Λιλ Ντάσευ. Αν και ο χρόνος κύλησε η θοριά της παραμένει στις μνήμες μας το ίδιο δυνατή το ίδιο παθιασμένη, μέσα από το έργο και την φωνή της. Ο θάνατός της προκάλεσε πρωτόγνωρες εκδηλώσεις συγκίνησης σε όλο τον κόσμο, την ίδια στιγμή που τα Θέατρα και τα μαγαζιά στο Broadway παρέμειναν κλειστά και κράτησαν σβηστά τα φώτα για ένα λεπτό, ως ένδειξη πένθους.

«Η Καρυάτιδα έφυγε»

Άφησε πίσω της μια απίστευτη πολιτιστική κληρονομιά ενώ η παγκόσμια ακτινοβολία της ζεσταίνει το μέσα μας μέχρι και σήμερα.

       Άνεμος Κουβάρι

Πηγές

www.nytimes.com
www.thesocialist.gr

www.iellada.gr
www.peiraiasnews.gr

www.lifo.gr
www.newsit.gr
www.sansimera.gr